De ligging van de manege waar Zilana staat gestald is prima: vanaf het stalterrein loopt men zo de natuur in. Die natuur wordt gedeeld met wandelaars, fietsers, joggers en…Schotse grazers. Hoewel dat grote vriendelijke reuzen zijn, is Zilana doodsbang voor haar directe buren. Best lastig voor eigenaren Ilona en Richard van der Corput, want als Zilana een Schotse Hooglander in het vizier krijgt doet ze maar één ding: ‘Bevriezen. Zilana zet grote ogen op, haar ademhaling wordt snel, ze begint heel hard te snuiven en heeft alleen nog maar oog voor dat enge beest’, vertelt Ilona. ‘Wij hebben op onze stal geen binnenbak, alleen drie buitenbakken. De Schotse Hooglanders kunnen tot op ongeveer een meter naderen. En dat doen ze regelmatig. Ik probeer zelf rustig te blijven en Zilana door te rijden als ze er weer staan. Maar dat lukt niet. Dat is vervelend voor Zilana, voor mij, maar ook voor andere mensen die de bak willen gebruiken. Zilana kan zo angstig reageren dat andere bakgebruikers echt bang voor haar worden.’
 

Omdat Zilana’s angst na verloop van tijd niet minder wordt, probeert Richard te overleggen met de gemeente en de natuurbeheerders die verantwoordelijk zijn voor de grazers. ‘Een paar maal per week liggen die beesten gewoon de luieren bij de ingang van de manege. Het zou al schelen als ze ons terrein niet zo dicht konden naderen.’ Maar Richards verzoek vindt geen gehoor bij de instanties. Er moet een andere oplossing komen. ‘Op een bepaald moment werd Zilana zo bang, dat ik geen controle meer over haar had. Ze staakte, deinsde achteruit, blies en ging dribbelen. Ze vloog echt alle kanten op. In mijn ooghoek zag ik een wandelaar met kinderwagen en dacht alleen maar: weg hier, anders loopt het verkeerd af. Zilana werd echt te link.’ Ilona stelt voor om het advies in te winnen van Petra Vlasblom. Richard gaat akkoord, maar is ook sceptisch. ‘Ik wist wel iets van Petra’s methode. Maar om eerlijk te zijn zag ik helemaal niks in een beetje wiebelen met een touwtje. Hoe kan een touwtje nu zo’n groot probleem oplossen?’  

 

Ook de manege-eigenaar wil het probleem met Zilana omwille van de veiligheid op zijn terrein opgelost zien. Daarom stelt hij na sluitingstijd de buitenbak beschikbaar, zodat er in alle rust getraind kan worden met Zilana. Richard: ‘Petra legde eerst ons uit wat ze ging doen en pakte daarna Zilana. Binnen een kwartier leerde ze Zilana de signalen voor volgen, stilstaan en achteruit lopen. Allemaal met behulp van de leadrope, dat touw dus. Toen Zilana het doorhad, mocht ik oefenen. Mijn vrouw zou het gedeelte onder het zadel voor haar rekening nemen. Eerst oefende ik zonder paard. Ik vond het eigenlijk maar niks, maar wilde het toch een kans geven. Al snel kwam Zilana erbij. Ik leerde dat ik rustig moest blijven ademhalen, hoe ik moest lopen, hoe ik de aandacht bij mijn paard moest houden, hoe ik ruimte moest houden tussen Zilana door met het uiteinde van het touw te draaien en hoe ik Zilana kon laten focussen. Daarna hielden we pauze. Zilana mocht op stal ‘om alles te overdenken’. Maar ik dacht: is dit het? Na de pauze zouden we de Schotse Hooglanders gaan opzoeken. Ik had er een hard hoofd in…’

 

Als Zilana bekomen is van het eerste deel van de training, neemt Petra haar aan de hand mee het natuurgebied in. ‘Petra leerde ons dat je problemen alleen oplost door ze aan te gaan. Ze leidde Zilana naar een Schotse Hooglander en liet haar gewoon ernaar kijken. Daarna oefende ze precies hetzelfde als in de buitenbak met het touw: een stapje naar voor. Stilstaan. Een stapje terug. Enzovoort. Zilana deed het eigenlijk heel goed. Hoewel ik zag dat ze het spannend vond, bleef de grote paniek uit.’ En dan is Richard zelf aan de beurt. ‘Het was best even wennen om alle technieken meteen goed toe te passen. Maar het lukte. Op een bepaald moment stond er een Schotse Hooglander pal voor ons op het fietspad. Ik dacht: daar gaan we. Maar dankzij de aanwijzingen van Petra gebeurde er eigenlijk niks. Zilana liep gewoon met me mee tot vrij dichtbij het beest. Dat draaide zijn kop om en keek Zilana heel direct aan. Ze stonden oog in oog en…de Schotse Hooglander sjokte weg. Het was alsof Zilana toen snapte: ik hoef niet bang te zijn, hij gaat gewoon voor me opzij. Dat was zo’n mooi moment!’

 

Dan is de beurt aan Ilona die moet leren hoe ze leiding kan geven aan Zilana vanuit het zadel. ‘Ik hield Zilana vast, terwijl Ilona op haar reed. We oefende weer met de signalen voor stilstaan, volgen en achteruit stappen. Geleidelijk aan liet ik het touw steeds losser en nam Ilona de signalen over met haar handen en kuiten. Het lukte goed. We waren ondertussen al zo’n twee uur aan de slag en het was genoeg. We lieten Zilana los in de buitenbak en er volgde een ontlading! Ze moest echt haar spanning eruit rennen. Van Petra hebben we het huiswerk gekregen om alle oefeningen steeds te herhalen. En dat was dat.’ Is Richard na die avond om en gelooft hij dat wat hij ‘zwaaien met een touwtje’ noemt, gebaseerd is op daadwerkelijke gedragskennis? ‘Zal ik eerlijk zijn? Nee. Ik was na die avond nog steeds niet overtuigd. Ik ben de proef op de som gaan nemen met een ander paard op stal. Dat paard durfde het water niet in. Ik oefenen en binnen zes keer liep ze zo het water in! Daarna heb ik nog een ander paard genomen en geoefend. Ook dat werd een succes. Toen moest ik natuurlijk wel toegeven: de methode van Petra werkt echt. We hebben heel veel met Zilana geoefend, precies zoals Petra ons heeft geleerd. En met succes! Laatst lag er weer zo’n grazer te luieren bij de ingang van de manege. En wat denk je? Zilana er totaal ontspannen langs, met haar neus nog net niet over de grond! Ik ben enorm geïnteresseerd geraakt in deze methode en ga binnenkort zelfs een cursus grondwerk volgen! ’ 

 

Gedragstrainer Petra Vlasblom: ‘Goed opgepakt!’

‘Sommige paarden bevriezen echt van angst. Op zo’n moment is er geen contact meer te krijgen met het paard en dringen je hulpen niet meer door. We hebben Zilana eerst wat oefeningen aangeleerd die haar helpen in een stresssituatie. Hierbij maak ik gebruik van een precies passend halster en een leadrope die ik als het ware door het halster rijg. Wanneer je zachtjes druk zet op de leadrope, geeft dat druk achter de oren van het paard. Met lichte druk vraag je je paard een stapje voorwaarts te doen. Doet je paard dit, dan haal je meteen de druk van de leadrope. Zilana pikte dit snel op. Ze is een lief, meewerkend, ietwat onzeker paard.’

‘Het is heel belangrijk om paarden te laten kijken naar datgene wat ze eng vinden. Daarbij moet je zelf rustig blijven en goed blijven ademhalen. Dat klinkt altijd wat gek, maar als je niet ademhaalt, ga je gespannen staan en straal je spanning uit naar je paard. Paarden pikken lichaamstaal ontzettend snel op. Richard en Ilona hebben echt geleerd dat zij door zelf heel rustig te blijven en niet gestrest te raken van de Hooglanders, die rust over kunnen brengen op hun paard. Samen met de aangeleerde signalen beschikken ze nu over de vaardigheid om Zilana op een kalme, duidelijke en vriendelijke manier leiding te geven.’

‘Tijdens het trainen met Zilana hebben we gezien hoe een leerproces bij paarden verloopt. Dat is namelijk nooit alleen een stijgende lijn, maar altijd een stijgende lijn met haperingen erin. Deed Zilana het vier keer prima, dan ging het de vijfde keer weer wat minder. Door die haperingen te accepteren, gun je je paard een eerlijk leerproces. Word je ongeduldig of geïrriteerd, dan verstoor je dat proces. En voor je het weet beland je weer in een neerwaartse spiraal.’

‘Richard en Ilona hebben ontzettend goed opgelet tijdens de training en hebben hun huiswerk heel consequent gedaan. Ze zijn vol voor Zilana gegaan en dat heeft heel goed uitgepakt. Het is ook leuk om te zien dat Richard eerst heel kritisch was en later volledig is bijgedraaid. Een geluk voor Zilana, want angst kan ontzettend gevaarlijke situaties opleveren.’

Dat angst voor koeien ook anders kan aflopen, ondervond Petra jaren geleden toen een paard in paniek raakte van koeien. Het paard stond ’s middags avonds in zijn wei toen zij oog in oog kwam met een koe. Het paard rende in blinde paniek door de ijzeren omheining, waarbij zij met beide benen in het hekwerk vast kwam te zitten en vervolgens met het hekwerk tussen haar achterbenen aan de kletter ging. Het paard moest ter plaatste geopereerd worden aan beide achterbenen. Veertien man assisteerden bij dit drama, dat allemaal begon met een onschuldige koe…